zondag 21 februari 2016

Theater 'Het Valkje', buurttuin 'De Valkhof'


Toevallig kwam ik er afgelopen week achter dat voormalig theater 'Het Valkje', aan de Valkestraat in Amersfoort gesloopt is. Dat is al een jaar of 10 geleden gebeurd, maar ik kom niet zo vaak meer in de Amersfoortse binnenstad en de periode dat ik er voor mijn werk kwam is nog veel langer geleden.

Meer dan 25 jaar terug is dat al weer en toen was het theater al lang niet meer als zodanig in gebruik. Veel Amersfoorters zullen het zich niet herinneren, maar er werden dansavonden gegeven, films gedraaid en bruiloften gevierd. Dat was in de eerste helft van de 20ste eeuw. Ik kwam er, in de jaren '80, omdat de restauratie-afdeling van de Oudheidkundige Dienst er was gevestigd.

De Valkestraat is een onopvallende straatje tussen de Langestraat, de centrale winkelstraat van Amersfoort en de Muurhuizen, die mooie, middeleeuwse ring van huizen, langs de oude stadsmuur. Het Valkje was een, niet erg opvallend gebouw, dat toen 'De Valkhof' werd genoemd. Je kwam er binnen door een zij-ingang, via een binnenplaatsje. De eigenlijke hoofdingang, aan de Stovestraat, werd nooit gebruikt.

De hoofdvestiging van de Oudheidkundige Dienst was in het voormalige klooster De Mariënhof, aan de Stadsring. Daar zat ik, normaal gesproken, op de eerste verdieping, aan een tekentafel opgegraven spulletjes, kaarten en plattegronden te tekenen.

Naar de restauratie-afdeling ging je niet vaak, tenzij er iets getekend moest worden dat te groot was, of te kwetsbaar, om naar onze tekenkamer te vervoeren. In mijn geval was het eerder te klein. Ik heb er een tijdje prehistorische graankorrels getekend, met behulp van een microscoop. Die stond daar op de archeo-botanische afdeling.

Ik heb de publicatie waar mijn tekeningen voor bedoeld waren nooit gezien, maar ik neem aan dat men zo kon aantonen wat voor graansoorten er door de prehistorische bewoners van ons land gegeten werden. Een foto vanmijn werkplek en mijn toenmalige opdrachtgeefster vond ik op internet, bij Archief Eemland. 

Het lab was gesitueerd op het podium van het voormalige theater. Daar was overigens niets meer van te herkennen, de zaal was opgedeeld in kleinere ruimtes waar verschillende restauratoren hun atelier hadden. Het gebouw puilde uit van de stellingen, met dozen vol opgegraven potten en gebruiksvoorwerpen.

Razendknap werk deden ze daar. Uit losse scherven werden middeleeuwse vazen en Romeinse flessen weer in elkaar gelijmd. Ontbrekende delen werden bijgemaakt, in afwijkende kleuren, zodat je kon zien wat er van het originele voorwerp over was.

Bijna vergane voorwerpen van leer werden kunstig geconserveerd, van onherkenbare roestklompen werden riddersporen, olielampjes, messen en zwaarden gemaakt. En alles in een gezellige, ontspannen sfeer. Er was bijvoorbeeld ook tijd en plaats om zelf bier te brouwen en wijn te maken. En de koffie werd altijd gezamenlijk gedronken, op het binnenpleintje.

Goed, dat was dus 30 jaar geleden. Rond 1990 is de hele Archeologische Dienst verhuisd naar een nieuw gebouw, wat verderop in de stad. Inmiddels zijn ze ook daar alweer weg en ik betwijfel of er nog veel van mijn oude collega's werkzaam zijn, in het nieuwe gebouw van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, achter het gemeentehuis.

In het klooster Mariënhof was een tijdje een restaurant gevestigd en een culinair museum. Nu is het in gebruik als congrescentrum en trouwlocatie. Het Valkje is dus gesloopt.

Er is niets nieuws voor in de plaats gebouwd, hoewel er wel plannen waren. Die zijn tot nu toe tegengehouden door omwonenden, die er een parkje van hebben gemaakt, 'Buurttuin De Valkhof', één van de weinige, groene, open ruimten in de binnenstad. Ook daarvan is een foto te vinden bij Archief Eemland. 

Het loont de moeite om op de websitevan Archief Eemland te zoeken naar foto's van Het Valkje of De Valkhof. Ik vond bijvoorbeeld deze foto uit de eerste wereldoorlog: 'Voeldseluitdeling aan Belgische burgervluchtelingen in 't Valkje, een sociëteit aan de Valkestraat.' 

Een foto van de gevel in 1988, rechts de poort waardoor je naar binnen ging.

Binnenplaats van 't Valkje, Stovestraat 9 / Valkestraat 14: vestiging van de restauratie-afdeling van de ROB. 



De Strip: De strip van deze week is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. 

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 en deel 6 van dit verhaal.

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 en deel 6 van het vorige  verhaal.

Klik op de strip voor een grotere weergave. 

Kijk voor voorafgaande episodes van de Stripmannen-saga naar het Strip Jaaroverzicht van 2015 en het Strip Jaaroverzicht van 2014 , of nog verder terug naar het Strip Jaaroverzicht van 2011  -  het Strip-overzicht van 2012 en het Strip-jaaroverzicht van 2013 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men


5 opmerkingen:

Zelfstandig journalist Antwerpen zei

Prehistorische graankorrels. Je bent ook van alle markten thuis Jan!

Jan de Stripman zei

Het is wel 30 jaar geleden dat ik er voor het laatst één van dichtbij zag, Johan...;o)

Annette zei

Op deze manier staat het er nog Jan!

Unknown zei

Is denk ik nog van voor mijn tijd Jan. Ik kwam in '66 naar Amersfoort

Jan de Stripman zei

@Cor - Ik weet niet precies wanneer de Oudheidkundige dienst, ROB, het Valkje in gebruik nam. De dienst zelf kwam in 1949 naar Amersfoort en ik had het idee dat de restauratie-afdeling al enkel decennia in het Valkje zat, toen ik er voor het eerst kwam. Dus zeker vanaf de jaren '60.
Maar ik zag op internet ook een foto uit de jaren '80 van een dames-biljartclub die zouden biljarten in het gebouw. Het was een heel complex, misschien waren niet alle ruimten door de ROB in gebruik...