zondag 27 mei 2012

Blind Willie McTell – Songfestivals, commercie en oude blueszangers



Nog gekeken naar het songfestival, gisterenavond ? Het is toch elke keer weer interessant om te zien wat voor uitwassen van wansmaak dit commerciële spektakel oplevert. Want dat is het toch ? Een show alleen gericht op verkoop van liedjes en binnen halen van reclame-inkomsten.

Dat van de meeste winnaars vervolgens niet veel meer vernomen wordt is eigenlijk niet zo gek. Het zijn immers geen serieuze muzikanten, die zelf hun liedjes schrijven. Het zijn maar marionetten in de geldmachine. Nee, mensen met echte muzikale smaak vinden het songfestival maar niets. Die luisteren naar goede, niet-commerciële muziek. Toch ?

Maar bestaat dat eigenlijk wel ? Muziek die niet op de verkoop gericht is bestaat ongetwijfeld. Maar in de platenzaak, of op internet, kun je het niet kopen. Want dergelijke muziek is niet te koop. Die maak je zelf, of je familie en vrienden, gewoon voor de lol.

Dat zou betekenen dat alleen amateurmuziek a-commercieel is. Maar al die andere serieuze muziek, waar wij zo van houden, dan ? Dat is toch geen commerciële troep ? Hmm, tja, och...

In de jaren '70, toen ik me voor het eerst serieus met muziek bezig ging houden, was ik er van overtuigd dat mijn favoriete artiesten niet commercieel waren. Ik luisterde naar The Beatles, The Stones, J.J.Cale en Ry Cooder en maakte mezelf wijs dat die alleen uit liefde voor de kunst hun platen maakten.

Achteraf kun je constateren dat de meeste van mijn favorieten het, zakelijk gezien, ook prima voor elkaar hadden. Ze zullen ongetwijfeld van hun vak gehouden hebben, maar ze vonden het ook helemaal niet erg als er van hun lp's miljoenen verkocht werden.

Toch geloofde ik de mythen die de ronde deden. J.J.Cale zou bijvoorbeeld een kluizenaar zijn, die zo verlegen was dat hij nooit optrad. Eens in de paar jaar dook hij een opnamestudio in en zette een aantal meesterlijke songs op de band. Wij fans, die onszelf haast als leden van een geheim genootschap beschouwden, renden dan natuurlijk direct naar de platenzaak.

Ik luisterde ook graag naar oude blueszangers, waar al net zulke mooie verhalen over de ronde deden. Blind Willie McTell, bijvoorbeeld, was zo'n beetje de J.J.Cale van de jaren '30. Een blinde zanger die ooit eens, zomaar en onverwacht, een platenstudio was ingewandeld en daar een aantal liederen gezongen had die, in de jaren '70, nog door bluesrockbands werden nagespeeld. Na die legendarische opnamen was hij spoorloos verdwenen.

Inmiddels weet ik dat dat een onzinverhaal is. McTell was een bekende figuur in de regio, rond Atlanta, in het zuiden van de VS, waar hij woonde. Men wist daar precies waar hij verbleef en waar hij zijn muziek ten gehore bracht. Voor John en Alan Lomax was het dan ook geen enkel probleem om hem, in de jaren '30 en '40, op te zoeken en een hele reeks opnamen met hem te maken.

Willie McTell werkte daar ook graag aan mee, want hij was een professionele muzikant. De Lomaxen gaven hem een klein bedragje handgeld en verder hoopte hij misschien dat er van die opnamen platen gemaakt zouden worden, die in grote hoeveelheden verkocht zouden gaan worden.

Alles wat hij deed was er op gericht zoveel mogelijk geld te verdienen en dus dacht hij commercieel. Hij maakte de muziek die zijn publiek graag wilde horen en zong liedjes die populair waren, of bedacht nieuwe waarvan hij hoopte dat ze een hit zouden worden.

Dat dat niet tot een wereldwijd succes leidde is deels toeval en deels te wijten aan de omstandigheden. Aan John en Alan Lomax zal het niet gelegen hebben. Hun interesse was weliswaar in de eerste plaats wetenschappelijk, maar ze waren niet te beroerd om liedjes, waarvan ze hitpotentie vermoedden, bij platenmaatschappijen aan te prijzen.

De wereld was echter nog niet rijp voor de blues van Willie McTell. Zijn zwarte thuispubliek had het geld niet om veel platen te kopen. De blanke liefhebbers raakten pas geïnteresseerd toen het al te laat was. De eerste bluesrevival barstte los net na zijn dood. De blanke bluesband 'The Allman Brothers Band' heeft in 1971 nog wel aardig succes gehad met zijn Statesboro Blues.

Dus ook al vinden we de muziek op het Eurovisie Songfestval vreselijk slecht, dat het een commercieel spektakel is kunnen we niet als argument gebruiken. Ook onze muzikale helden dachten in de eerste plaats aan de verkoop. Ik denk zelfs dat Willie McTell maar wat graag meegedaan had aan een songfestival...


Van de Engelse Wikipedia pagina over Blind Willie McTell nog een paar feitjes: Bob Dylan noemde hem in vier liedjes; de Engelse folkzanger Ralph McTell, die eigenlijk Ralph May heet, nam zijn naam aan; The White Stripes droegen hun cd De Stijl op aan Willie McTell; een Blind Willie McTell Blues Festival wordt nog jaarlijks georganiseerd in Thomson, in de Amerikaanse staat Georgia.

De Statesboro blues op YouTube in de versie van McTell en in die van The Allman Brothers .




De Strip: Deze aflevering van het Stripmannen-vervolgverhaal is weer gemaakt door de Stripman zelf. Klik hier voor deel 1 - deel 2  - deel 3 en deel 4 van deze episode.



Ga naar het Strip-overzicht van dit jaar voor de vorige hoofdstukken van het Stripmannen-vervolgverhaal. 

Klik op de strip voor een grotere weergave. 

Bezoek onze nieuwe internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men

Ga voor eerdere hoofdstukken naar het Strip Jaaroverzicht van 2011 



11 opmerkingen:

Zelfstandig journalist Antwerpen zei

Niet gekeken. Heb begrepen dat de winnende zangeres muzikaal gezien wat wegheeft van Kate Bush. Geen slechte referentie natuurlijk. Muziek en commercie gaan hand in hand. Ook zij die zeggen hun muziek gratis op internet te zetten om 'de fans te plezieren', doen dat natuurlijk in hoop dat de fans ook eens wat gaan kopen.

Jan de Stripman zei

@zelfstandig journalist - Of in de hoop dat er meer fans naar hun live-concerten komen. Wat dat betreft is de muziekwereld wel veranderd de laatste decennia, live muziek maken is belangrijker geworden, als inkomstenbron, terwijl voorheen platen maken dat was.

Uiteindelijk heb ik van het songfestival maar een paar flitsen gezien. Geen idee hoe het winnende liedje klinkt...;o)

Annet zei

De oorspronkelijkheid is weg bij dat Songfestival. Ik denk dat ze zelf ook niet meer weten wat ze daar doen. Al die glitters en flitters. Allemaal flut.
Ik hoor liever jou zingen Jan!

Leve de puurheid en de eenvoud van de echtheid....

Mooie dag nog.....(goeie strip)

Jan de Stripman zei

@annet - Dank je ! Maar de kans dat ik ooit nog eens meedoe met het songfestival is wel heel klein...;o)

cor verhoef zei

Prima blog Jan. Het Songfestival, wie kan daar nu nog wakker over liggen? Het is allemaal bagger en commercie, om nog maar te zwijgen over de politieke beladenheid. (Nederland: "Israel, douze points")
Hier was er overigens een rel omtrent een twitter van Lady Gaga. Lachen!

Antoinette Duijsters zei

Ik heb geen TV meer, dus ik kijk nergens naar en ik mis niets:-)
Natuurlijk is voor je beroep muziek maken commerciël, je moet toch geld verdienen:-)

Zelfstandig journalist Antwerpen zei

Aan live concerten wordt goed verdiend. Een collega van me is morgen op Pinkpop voor Bruce Springsteen. Kaartje voor een dagje Pinkpop: meer dan 80 euro. Eigenlijk nog een koopje. Madonna vraagt het dubbele voor een concert van haar alleen.

Paul Nijbakker zei

Het Songfestival werd ooit gepresenteerd als een forum om vernieuwing in de muziek te presenteren, net zoals televisie ooit was bedoeld om de volksmassa te onderwijzen en te civiliseren. Het tegenovergestelde gebeurde. De commercie streeft altijd naar de grootste gemene deler in een markt, en die gemene deler zakt naar een immer lager niveau.

Jan de Stripman zei

@cor verhoef - Maar Lady Gaga is een kunstenares ! Die maalt niet om commerciële belangen...;o)

@antoinette - Aan het songfestival heb je in ieder geval niet veel gemist...;o)

@zelfstandig journalist - Ik vind dat op zich geen verkeerde ontwikkeling. Er zijn toch veel 'muzikanten' geweest die live niet veel klaar speelden. Terwijl je dan juist moet laten zien wat je kunt...;o)

@paul nijbakker - Zeker. Maar je hebt commercie en commercie. Ook een klassiek musicus die zeer serieus bezig is heeft commerciële belangen...

martin zei

Muzikanten moeten hun werk verkopen. Dat is waar. Is muziek daarom een commercieel product? De ene keer is het wel vooral om die reden gemaakt en de andere keer niet.

Er is ook gewoon commercie. Er zijn producers van klasieke-, popmuziek en jazz die de kwaliteit vastleggen, de muzikanten in hun waarde laten of zelfs optillen en toch goed verkoopbare muziek afleveren. Niks mis mee.

Maar dat vroeger al mijn lievelingsbands niet commercieel waren dat idee hoorde meer bij mijn aangemeten imago dan bij de realiteit.

Jan de Stripman zei

@martin - Dat is mooi samengevat. Ik heb trouwens de indruk dat de moderne muziekliefhebber er allemaal niet zo mee zit...