zondag 14 april 2024

Ik moet het over de lente hebben


Gisteren
zat ik me nog af te vragen waar ik vandaag eens over schrijven zou, maar nu is het me wel duidelijk, het zal over de lente moeten gaan. Er zijn genoeg andere onderwerpen, de toestand in de wereld, muziek, boeken, of andere kunstvormen. Politiek, zou ook kunnen. Maar die lente, dat schijnt een jaarlijks terugkerende traditie te zijn.

Dan bedoel ik niet dat het elk jaar weer lente wordt, want daar kunnen wij mensen ook niets aan doen, maar dat ik het er over heb. Ik heb even terug zitten bladeren, in de afgelopen 20 jaar en telkens, in april, begin ik erover. In april 2007 schreef ik bijvoorbeeld al, dat er allerlei verontrustende nieuwsberichten waren, maar dat ik het toch ging hebben over de lente, de bomen die weer in blad kwamen, de nestelende vogels en de planten op mijn balkon.

In 2008 deed ik mijn best om andere onderwerpen te vinden, maar ook toen gingen in april de meeste verhalen over het voorjaar. Maar het was pas op de 27e dat ik het had over de eerste lenteblaadjes. We hadden toen nog nachtvorst in april, één van mijn balkonplanten was bevroren, de net uitgekomen knoppen helemaal verschrompeld. De kans dat dat nu weer gaat gebeuren lijkt me klein.

Op 17 april 2010 schreef ik een verhaal met de titel, 'Laat de lente maar losbarsten': 'Het voorjaar blijft toch in veel opzichten de mooiste tijd van het jaar. Al kan dat ook komen door de winter die er aan vooraf gaat. Kou, donkere dagen, kale bomen, kerstmis en andere narigheid. Dan ben je al gauw blij als het allemaal weer een beetje opklaart en er weer wat groen in de natuur verschijnt.'

Ik had toen net nieuwe planten gekocht, voor op het balkon. Bessenstruikjes zelfs, in de hoop dat de vogels er iets aan zouden hebben. Het zal wel geen toeval zijn dat ik afgelopen week ook weer een zak potgrond heb gehaald, voor de balkonplanten van dit jaar. Het is het voorjaar, hè, dan doe je dat. Van die bessenstruikjes is trouwens niet veel terechtgekomen.

In 2011 was het ook weer raak. Op 9 april, ja hoor, lente ! De bomen waren er, dat jaar, wat vroeger bij. Ik gaf dat toen nog door op de website natuurkalender.nl, die inmiddels niet meer bestaat. Dat wil zeggen, als je het nu invoert in je internetbrowser kom je uit bij naturetoday.com. Daar kun je nog wel je waarnemingen doorgeven, maar de opzet beviel me niet, dus ben ik ermee gestopt.

Ik lees daar wel dat dit jaar, in 2024, de 'bladontplooiing' van de zomereik erg vroeg kwam. Maar als ik er waarnemingen van probeer te vinden lukt me dat niet. Dat was waarschijnlijk waarom ik gestopt ben met bijdragen aan die website en wellicht ben ik de enige niet.

Bij mijn verhalen uit 2013 zie ik er een met de titel, 'Mislukte lente'. Dat zal toch niet ? Ik kan me niet herinneren dat er ooit een lente is geweest waar helemaal niets van terecht kwam. Gelukkig blijkt het te gaan over foto's, die ik toen probeerde te maken, van de nestelende reigers in het park. Die waren mislukt, met de lente zelf ging het prima.

In 2014 lijk ik de lente overgeslagen te hebben. Ik maakte me wel druk over de uitbreiding van Vliegveld Twente, waarvoor duizenden bomen gekapt zouden gaan worden. Op Wikipedia lees ik dat het vliegveld in 2007 gesloten werd, maar dat men een doorstart wilde maken. Of die bomen uiteindelijk wel of niet gekapt zijn is me niet duidelijk.

'De lente gaat gewoon door', schreef ik in 2016. 'De lente is in beweging', in 2017. 'Eindelijk lente !', op 8 april 2018. Was ik zo ongeduldig ? Het blijkt om een krantenbericht te gaan, dat volgens mij wat nuance behoefde: '...even verderop lees ik dat de normale temperatuur voor april 12 graden is. Met de 20 graden van dit weekend is het dus behoorlijk warm voor de tijd van het jaar. “Nu al lente” zou meer op z'n plaats zijn.'

En zo kan ik nog jaren doorgaan. Maar voor volgende week ga ik echt proberen een ander onderwerp te vinden.


 
De Strip is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 - deel 6 en deel 7 van dit verhaal.
 
Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 en deel 5 van het vorige verhaal.
 
Klik op de tekening voor een grotere weergave. 
 

zondag 7 april 2024

Vincent van Gogh in Den Haag


Vorig jaar
schreef ik een paar keer over Vincent van Gogh en de brieven die hij aan zijn broer Theo stuurde. Die zijn, na de dood van Vincent en Theo, bewerkt en gebundeld door Jo Bonger, de weduwe van Theo, en in boekvorm uitgegeven. Die boeken werden een groot succes, er worden nog steeds varianten van op de markt gebracht, maar je kunt ze ook gratis downloaden, of lezen op het internet. Dat laatste, op de uitstekende website vangoghletters.org, heeft tot voordeel dat je er uitgebreide uitleg, voetnoten en illustraties bij krijgt.

Het eerste deel van de brieven is leuk om te lezen. De jonge Van Gogh heeft nog geen idee wat hij met zijn leven aan moet, probeert het als medewerker in de kunsthandel van zijn oom en verhuist naar Londen, waar hij een tijdje werkt als hulponderwijzer. Hij wordt verliefd en als dat op niets uitloopt stort hij zich op het geloof. Hij vertrekt naar België, om in de mijnstreek te gaan prediken, maar ook dat loopt op niets uit.

Zijn familie begint zich ernstig zorgen over hem te maken. Uiteindelijk wordt hij gered door zijn broer Theo, die wel succes heeft in de kunsthandel en hem ondersteunt bij zijn nieuwe voornemen om kunstschilder te worden. Vincent gaat naar Den Haag, waar hij aanvankelijk hulp krijgt van de schilder Anton Mauve, die getrouwd is met een nicht van Van Gogh.

Vincent krijgt ruzie met Mauve en vindt uiteindelijk een huis, met atelier, waar hij gaat wonen met Sien Hoornik en haar kinderen. Hij ontmoette Sien toen zij, zwanger en dakloos, door Den Haag zwierf en ontfermt zich over haar, tot afschuw van Mauve en de rest van de familie. Zij beschouwen Sien als een vrouw van lichte zeden, waar Vincent zich niet mee in moet laten.

Hij is koppig en luistert niet naar alle goede raad en bemoeienissen. Met zijn broer Theo komt hij overeen dat die hem financieel zal blijven steunen, als ze het niet meer over Sien zullen hebben. Voor de brievenlezer is dat een merkwaardige toestand omdat er, van het ene op het andere moment, niets meer te lezen valt over de huiselijke situatie van de aankomende schilder.

Het is ook spijtig omdat, vanaf dan, de brieven nogal saai worden. Van Gogh schrijft over de schetsen die hij maakt en dat hij vlijtig werkt en hij bedelt, in vrijwel elke brief, om meer geld. Als je dat een keer of tien gelezen hebt, dan weet je het wel. Maar het gaat daarna nog tientallen brieven zo door.

Tussen de regels door lezend, besefte ik wel, dat ik mijn beeld van Van Gogh een beetje bij moest stellen. Hij was niet het eenzame genie, dat zonder veel contacten met andere schilders, of de mensheid in het algemeen, zijn eigen unieke stijl vond. In zijn Haagse tijd leefde hij samen met een gezin en ondanks de geldzorgen ging dat redelijk harmonieus. Die periode duurde twee jaar wat, voor een asociale kluizenaar, toch een hele opgave zou zijn. Maar Van Gogh lijkt er tamelijk gelukkig mee.

In zijn Haagse tijd had Van Gogh, naast zijn moeizame omgang met Mauve, ook contact met andere kunstschilders. Hij noemt en bezoekt er een heel stel, de meeste namen zeggen ons nu niets meer, maar één ervan, George Hendrik Breitner, is behoorlijk beroemd geworden. Vincent raakt bevriend met hem, bezoekt zijn atelier en trekt een tijdje met hem op. Ze lopen, bijvoorbeeld, samen door de stad op zoek naar onderwerpen voor hun schetsen en schilderijen.

Breitner, die later veel succes zou krijgen – er hangen prachtige stadsgezichten van hem in het Amsterdamse Rijks- en Stedelijk Museum – werkte mee aan het bekende Panorama van Mesdag. Hij maakte in die periode ook een schilderij van militairen te paard, die door de Scheveningse duinen rijden. Dat zou een paar jaar nadien aangekocht worden door het Rijksmuseum en zijn doorbraak betekenen.

Het grappige is dat Van Gogh die schilderijen maar niets vond. In een brief aan zijn broer schrijft hij dat hij bij Breitner schilderijen heeft gezien die op stroken gebleekt en beschimmeld behangsel leken. Rare verfstrepen en vage vormen die hij, in eerste instantie, niet als serieuze schilderwerken herkent.

'Hoe 't mogelijk is iemand tot zoo iets komt, begrijp ik in 't geheel niet. 't Is iets als men ziet als men koorts heeft, of onmogelijk en zonder beteekenis als in een droom die kant noch wal raakt.'

Ik denk dat er ook mensen zijn geweest die zoiets dachten, bij het zien van de werken van Van Gogh zelf. Met Breitner kwam het dus wel goed. Vincent van Gogh zou in 1883 zijn relatie met Sien verbreken en vertrekken naar Drenthe. Maar dat deel van zijn brieven moet ik nog lezen.

Zie voor de schilderijen van Breitner de website van het Rijksmuseum 

Ook op Wikipedia zijn, naast de levensbeschrijvingen van Breitner en Van Gogh, voorbeelden van hun schilderijen te zien.


 
De Strip is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 - deel 6 en deel 7 van dit verhaal.
 
Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 en deel 5 van het vorige verhaal.
 
Klik op de tekening voor een grotere weergave. 
 

zondag 31 maart 2024

Alles is groter, mooier en beter in Amerika


Er zijn mensen
die dat vinden en je kunt het er niet mee eens zijn maar, wat vogels betreft, zit er wel iets in. Er komen best leuke vogels op mijn balkon, de boomklever en de grote bonte specht, zijn zeker mooi, net als de holenduif en de mezen. Maar ze vallen toch een beetje in het niet, bij wat je zou kunnen zien, als je een balkon had in North Carolina.

De afgelopen weken keek ik regelmatig naar een webcam, die te volgen is via YouTube en gericht is op een voederplaats, in een tuin, in die staat in het oosten van de VS. Heb ik één spechtensoort op mijn balkon en heel soms een tweede, daar zie ik er elke dag minstens drie. En die derde is een behoorlijk spectaculaire, de Red Bellied Woodpecker

Je zou denken dat die specht een rode buik heeft, maar dat is nauwelijks het geval. Het dier is overwegend wit, met een knalrode kruin en zwarte dwarsstrepen over de vleugels en rug. Een prachtige vogel. Maar daar blijft het niet bij. Een andere opvallende verschijning is de Northern Cardinal, een vogel die niet te vergelijken is met een soort die wij hebben. Het is een soort van buitenmodel vink.

Het vrouwtje van de Cardinal is al heel mooi gekleurd, met bruine en gele tinten over het lichaam, oranje accenten in de vleugels en een leuk oranje kuifje. Maar het mannetje is nog opvallender, helemaal spetterend oranjerood, met een zwarte rand rond de felrode snavel en ook zo'n leuk kuifje.

Er zijn nog andere vogels te zien met een kuif. Bijvoorbeeld de Tufted Titmouse, maar die is uitgevoerd in verschillende tinten grijs, met opvallend donkere ogen en een oranjebruine vlek onder de vleugels. Dan is de Blue Jay een meer sprankelende verschijning. Dat is een kraaiachtige, een beetje te vergelijken met onze gaai, maar dan met een langere staart en een mooie kuif. De Blue Jay heeft verder een verenkleed in een prachtig blauw, wit en zwart patroon.

Nog blauwer is de Eastern Blue Bird, een kleine lijsterachtige met een knalblauwe rug en kop. De borst is oranjebruin. Zoals bij veel vogels is het mannetje feller gekleurd dan het vrouwtje. Dat is ook het geval bij de Pine Warbler, een kleine zanger, die fel geel is, met een groene rug en vleugels.

Zo kan ik nog wel even doorgaan. Zelfs eenvoudige vogels als mussen, merels en vinken hebben, in Amerika, felle kleuraccenten. En er zijn er dan ook nog 3 of 4 varianten van, de één nog bonter gekleurd dan de ander. De enige vogels, die ik gezien heb, die saaier van kleur zijn dan de onze, zijn de mezen en de boomklevers.

De Amerikaanse mees, de CarolinaChickadee, is een leuk vogeltje, maar helemaal zwart, wit en grijs. Niet het groen, geel, of blauw, van onze kool- en pimpelmezen. En dat geldt ook voor de White Breasted Nuthatch, die leuk is, maar niet zo mooi gekleurd als onze boomklever.

Daar staat tegenover dat ze daar een paar verschillende soorten Nuthatches hebben. Ze hebben sowieso veel meer soorten. Ik heb er hier maar een handvol genoemd. Op YouTube staat dat er 50 verschillende vogelsoorten gezien zijn, op de voederplaats, sinds januari vorig jaar. Van zulke aantallen kunnen wij hier alleen maar dromen.

Maar goed. Toch ben ik blij dat er ook dit jaar weer pimpelmezen aan het nestelen zijn op mijn balkonnetje. En daar heb ik geen webcam bij nodig.

Wie ook de prachtige vogels van North Carolina wil zien kan naar de YouTube-stream van Just Bill. De camera staat 24 uur per dag aan, maar hou er rekening mee dat het daar 6 uur vroeger is. 

 

 
De Strip is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 en deel 6 van dit verhaal.
 
Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 en deel 5 van het vorige verhaal.
 
Klik op de tekening voor een grotere weergave. 
 

zondag 24 maart 2024

Soestdijk haalt opgelucht adem


Het zal niet iedereen
opgevallen zijn, maar er is goed nieuws over Paleis Soestdijk. De MeyerBergman Erfgoed Groep, sinds 2017 eigenaar, gaat geen appartementen en een hotel bouwen, bij het Paleis, zoals eerder de planning was. Dat is mooi nieuws voor de verontruste omwonenden en voor de omliggende natuur, want al die nieuwbouw moest ergens in het bos komen te staan.

Het is een hele strijd geweest. Plannen werden ingediend, aangepast en uiteindelijk, onder druk van protesten en bezwaarprocedures, afgewezen. Nu gooien de eigenaren de handdoek in de ring, er wordt door hen geen nieuw plan ingediend.

Het verbaast me wel dat men nu aangekondigd heeft aan de slag te gaan met de restauratie van het Paleis. Ik had altijd begrepen dat dat alleen betaald kon worden als die appartementen in het bos gebouwd en verkocht werden. Nu blijkt dat er al geld klaar lag, voor het opknappen van het oude gebouw. De nieuwbouw was dus helemaal niet nodig. Vreemd verhaal, maar goed.

Om de hele historie nog eens op een rijtje te krijgen bladerde ik terug op ons Stripblog. In 2015 schreef ik voor het eerst over de plannen om het Paleis te verkopen. Het kabinet Rutte II, een coalitie van VVD en PvdA, loofde toen 100.000 euro uit voor 'serieuze en creatieve voorstellen, voor een herbestemming van Paleis Soestdijk'. Het idee was om rijksmonumenten te laten onderhouden en exploiteren door het bedrijfsleven. Dat zou voor de staat een zorg minder zijn en een leuke besparing opleveren.

'Voor mij hoeft al die dadendrang niet', schreef ik. 'Het paleis is een indrukwekkend gebouw in een mooi park, waarom zou je dat willen veranderen ? Het trekt behoorlijk wat belangstelling, waarom zou dat meer en massaler moeten ? Het is een plek van historisch belang, waarom zou je die moeten verstoren met verbouwingen, uitbreidingen enzovoort ?'

Ik was niet de enige die zich zorgen maakte. SP-kamerlid Harry van Bommel kwam zelfs naar Soestdijk, om de situatie te bekijken en te bespreken met omwonenden. De verkoop ging gewoon door, natuurlijk. In 2018 werden mijn vrouw en ik, als naaste buren, uitgenodigd voor een bijeenkomst in de oranjerie van Paleis Soestdijk, om te horen wat de nieuwe eigenaren allemaal van plan waren.

'De nieuwe directeur noemde het één van de mooiste plekken van Nederland. Ik moest hem gelijk geven en dacht dat het knap idioot was, dat het rijk dit historische erfgoed gewoon verkocht heeft. Alsof je het Rijksmuseum aan een zakenman verpatst en zegt: 'Maak er maar wat leuks van.'

Maar er werd ons verzekerd dat het allemaal best mee zou vallen en dat het heel mooi zou worden.

'...toen ik later thuis de website bekeek zag dat er iets minder geruststellend uit. Op de 'artists impression' staat er een soort achtbaan in de voortuin van het paleis getekend. Aan de overkant van de straat, bij het deel dat in de plannen de 'parade' wordt genoemd, lijkt een parkeerterrein middenin het Baarnse Bos gepland. (…) ...alleen het Paleis schoonmaken en de gazons maaien is natuurlijk niet genoeg om er een rendabel bedrijf van te maken.'

Een jaar later kregen we een uitnodiging om zitting te nemen in de 'Klankbordgroep Transformatie Landgoed Paleis Soestdijk'. Om geld te verkrijgen, voor het onderhoud van paleis en park, was er aanvankelijk bedacht om, op de plaats van de oude marechausseekazerne – dat zijn een paar rijtjes huizen, verderop in het bos – 65 dure koopwoningen te bouwen. Maar daarmee dacht de nieuwe eigenaar het niet te gaan redden en nu stelde hij voor om 98 nieuwe huizen neer te gaan zetten.

Verder moest er, tegenover het paleis, nog ergens een parkeerplaats komen. Op de plaats van de voormalige moestuin ? In het Baarnse bos ? Dat was nog onduidelijk. Net als het antwoord op de vraag hoe al die bezoekers en hotelgasten, op een veilige manier, de drukke weg over konden, om bij het Paleis te komen. Met een brug, een tunnel ?

De gemeenteraad van Baarn trok aan de noodrem. De MeyerBergman Erfgoed Groep werd vergeleken met rupsje nooit genoeg. De angst bestond dat, als ze deze uitbreidingen goedkeurden, er straks nog meer zouden volgen. Er werden Kamervragen gesteld door D66, maar de staatssecretaris antwoordde dat alles volgens de regels was gegaan en dat nu de gemeente en de provincie het maar moesten uitzoeken.

In die klankbordgroep ging ik niet zitten, maar ik zag het wel somber in: '...aan één ding verander je niets meer: de tent is verkocht en de zakenjongens gaan er iets van proberen te maken. (…) Dat hotel, die dure koopwoningen en die parkeerplaats gaan er gewoon komen. Hadden we maar eerder dwars moeten gaan liggen. Had D66 eerder moeten bedenken dat liberaal beleid, privatiseren van rijkseigendommen, liberale gevolgen heeft...'

Nog weer een jaar later, we schrijven inmiddels 2019 en Rutte III (VVD, CDA, D66 en ChristenUnie) is aan het regeren. Er zijn zoveel protesten, tegen de plannen rondom het Paleis, dat de directeur is opgestapt en ook één van de leden van de klankbordgroep het voor gezien hield. We kregen een folder in de brievenbus, van een actiegroep, waarin een toekomst wordt geschetst met 700.000 bezoekers per jaar en wekelijkse evenementen. Ik somberde nog even verder:

'De feestende mens dreigt Soestdijk te overspoelen. Om gelukkig te zijn moet die vakantie vieren, festivals bezoeken, in de zweefmolen zwieren en op terrassen zitten. Waar dat nog niet kan moet dat snel mogelijk worden gemaakt, want zo wordt een mooie plek rendabel.'

Gelukkig waren er groeperingen die het niet bij somberen lieten en die in actie kwamen. Op Wikipedia staat dat elf tegenstanders van het plan bezwaar aantekenden bij de Raad van State, waaronder: '...de stichtingen Natuurmonumenten, de Natuur en Milieu Federatie Utrecht, Het Utrechts Landschap, Behoud het Borrebos, Behoud de Eemvallei, Parel van Baarn, Werkgroep Roofvogels Nederland, en particulieren.'

In 2021 kregen we ook nog plannen voor een nieuwe woonwijk en een verkeersplein voor onze kiezen. Maar die lijken, na de laatste gemeenteraadsverkiezingen, in de ijskast te zijn gezet. En nu zijn ook de plannen voor nieuwbouw rond het Paleis afgewezen.

Zo zie je dat ik het allemaal te somber zag. Soms trekken de natuurbeschermers wel aan het langste eind. Gelukkig maar. 

 

 
De Strip is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 en deel 5 van dit verhaal.
 
Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 en deel 5 van het vorige verhaal.
 
Klik op de tekening voor een grotere weergave. 
 

zondag 17 maart 2024

Ons tweede Mejanderboek komt eraan


Het is ondertussen
anderhalf jaar geleden dat tekenaar Gerard Kuit en ik ons eerste boek, 'Verdwenen Vergezichten', uitbrachten. We hadden er toen ruim 25 jaar van schrijven en tekenen opzitten. Eerst voor de Artishockberichten, het programmablad van onze culturele dorpsvereniging, daarna nog een paar jaar voor ons eigen Mejanderblog.

Het plan, om al die verhalen en tekeningen een keer te bundelen in een boek, bestond al langer, maar omdat we nog zo druk bezig waren, schoven we het telkens op de lange baan. Dankzij de moderne techniek en de coronapandemie, kwam het er dan toch van.

We begonnen in een periode waarin de computer nog in de kinderschoenen stond. Ik schreef de eerste verhalen met de hand, waarna een behulpzaam verenigingslid ze uit typte, op een ouderwetse schrijfmachine. De Artishockberichten werden toen, met schaar en plakband, in elkaar gezet en daarna gestencild. Later maakten we gebruik van de mogelijkheden die, de voortschrijdende, digitale techniek ons bood.

Die ontwikkeling zie je terug in dit tweede boek, 'Naar Zeeland, de Veluwe en het Groene Hart'. De eerste twee delen zijn gebaseerd op autoritjes, die ik met mijn vrouw maakte. Wegenkaart op schoot en achteraf in de boeken duiken, om historische details op te zoeken. Gerard kreeg elke maand mijn verhaal en ging dan, op zijn beurt, op zoek naar een geschikt onderwerp voor zijn illustratie.

De reeks over het Groene Hart maakten we in 2003 en '04 en inmiddels had ik een PC, met een internetverbinding, in huis, zodat we vooraf de route konden plannen en allerlei informatie van websites konden halen. We gingen toen ook gewoon samen op verkenning en, omdat mijn gezondheid geen dagenlange ondernemingen meer toeliet, deelden we de reis op in verschillende etappes.

We ontdekten dat de zondagochtend ideaal is, als je iets van Nederland wil zien. Ons land is dan namelijk bijzonder stil en rustig. Een groot deel van de bevolking ligt nog op één oor, een enkele sportieveling loopt te joggen, een ander laat zijn hond uit en de rest zit in de kerk. Alleen het vinden van een horecagelegenheid, voor een kop koffie en een appelpunt, was wel eens een uitdaging, omdat die op zondag vaak laat opengaan.

Een andere ontwikkeling, waar we graag van profiteerden, was de opkomst van de digitale fotografie. Aanvankelijk nam ik een fototoestel mee, waar een ouderwets filmrolletje inging. Je moest dan goed nadenken, waar je je spaarzame opnamen aan besteedde, op zo'n rolletje gingen maximaal 36 foto's. Een vol rolletje bracht je naar de fotowinkel en als je geluk had kreeg je dan je papieren afdrukken dezelfde dag terug. Soms duurde het wat langer en heel soms raakte je rolletje zoek en kon je naar je opnamen fluiten.

Nu maakt iedereen ongelimiteerd foto's, met zijn telefoon, die meestal niet eens meer afgedrukt worden. We delen tegenwoordig plaatjes via email, of whatsapp, zonder elkaar nog te hoeven zien, of de inzet van een postbode nodig te hebben.

Ook het samenstellen van een boek kun je nu, op je gemak, thuis op je PC, of laptop doen. Je bepaalt het lettertype, maakt een pagina-indeling en plaatst je illustraties. Daarna stuur je het bestand naar een website, waar je opgeeft welke papiersoort je wilt en wat voor omslag en na een paar dagen ligt je boek in je brievenbus. Onderhandelen met een drukker, of een uitgever, is niet meer nodig.

Dan moet je nog wel lezers voor je boek zien te vinden. Reclame maken bij vrienden en familie, is een mogelijkheid en leverde ons, tot nu toe, de leukste reacties op. Maar het boek presenteren bij een feestelijke gelegenheid, in de soos van onze dorpsvereniging, was ook een succes. We kregen aandacht in de plaatselijke pers en op de lokale radio, dat was ook mooi.

In het nieuwe boek gaan we langs een paar traditionele, binnenlandse vakantiebestemmingen. Voor het deel over de Veluwe hebben we een stukje van het verhaal nog eens overgedaan, om Gerard de gelegenheid te geven om een paar nieuwe tekeningen te maken. Het Groene Hart is misschien minder bekend, bij de inlandse toerist, maar het is een landstreek vol interessante geschiedenis en met een paar heel schilderachtige kastelen, dorpen en stadjes. Naar Zeeland gingen we zelf vaak op vakantie.

Om de lezers niet op kosten te jagen hebben we dit boek in een slappe kaft gestoken. Van het eerste deel is nu ook zo'n paperback-versie verkrijgbaar, wat flink scheelt in de prijs. Van beide boeken zijn bij de presentatie, op Koningsdag, bij Artishock, exemplaren tegen kostprijs verkrijgbaar. Maar de voorraad is beperkt, dus zorg dat je erbij bent.

Daarna is het boek weer te bestellen bij boekenbestellen.nl. Van het tweede deel komt ook een duurdere versie met een harde kaft, voor de liefhebbers.

Boekpresentatie, 'Naar Zeeland, de Veluwe en het Groene Hart', op Koningsdag, 27 april, om 16.00 uur, in de soos van Artishock, Steenhoffstraat 46a, Soest. (Het is de 50ste keer dat Artishock speciale activiteiten organiseert ter gelegenheid van Konings- of Koninginnedag, dus dat belooft wat !)

Zie ook ons Mejanderblog  

En mijn eerdere zondagsverhalen: 

Nieuws over het Mejanderboek

We gaan ons boek presenteren

Boekpresentatie Verdwenen Vergezichten

Het volgende boek 

De Veluwe Expeditie


 
De Strip is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van dit verhaal.
 
Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 en deel 5 van het vorige verhaal.
 
Klik op de tekening voor een grotere weergave. 
 

zondag 10 maart 2024

Busken Huet en de vrouwen van Michelangelo


'Reizen in je leunstoel',
kennen jullie die uitdrukking ? Het is iets wat Dominee Gremdaat zou kunnen vragen en het is wat ik de afgelopen weken heb gedaan. Ik schreef eerder over het gedigitaliseerde tijdschrift De Tijdspiegel, uit 1877, dat ik zo leuk vond om te lezen. Daarin kwam ik een recensie tegen van een, toen pas verschenen reisboek, 'Van Napels Naar Amsterdam', door Conrad Busken Huet.

Van Busken Huet had ik wel eens gehoord, zijn bekendste werk is 'Het Land Van Rembrandt', over Nederland in de 17e eeuw. Hij heeft later ook nog een 'Land Van Rubens' geschreven, dat over Vlaanderen gaat. Maar ik had nog nooit iets van hem gelezen.

In 1876 kwam hij terug uit het toenmalige Nederlands Indië, waar hij een paar jaar verbleven had. Hij reisde per schip, door het net geopende Suezkanaal en kwam aan land in Napels. Hij schrijft:

'Dit staat intusschen vast, dat het doorgraven der landengte van Suez, behalve de algemeene en handelsbelangen die er door bevorderd zijn, ook voor deze uit Indië terugkeerenden verlofganger eene bron van zoo men wil zeer personele, zeer zelfzuchtige, uit het oogpunt der wereldgeschiedenis zeer onnaspeurlijke, maar voor wie het voorregt heeft ze te mogen smaken, zeer beminlijke genoegens geopend heeft.'

Ja, dat was één zin. Je ziet dat het lezen van 19e eeuwse boeken een beetje aanpassingsvermogen vergt van de moderne lezer. Maar, als je er eenmaal aan gewend bent, dan is het verbazend leuk. Busken Huet bedoelt dat je vroeger, toen de schepen uit Indië nog helemaal om Afrika heen moesten varen, veel langer onderweg was. Dankzij het kanaal kon je nu in dezelfde tijd ook nog, op je gemak, Italië doorreizen en genieten van de kunst, cultuur en natuur die dat land te bieden had.

Het gaat in het boek dus vooral over Italië, de schrijver besteedt er driekwart van de pagina's aan. Zwitserland wordt snel afgehandeld, mooie natuur, maar verder niet veel bijzonders. Frankrijk komt er iets beter vanaf, met bezoeken aan Dijon en Parijs. België slaat hij helemaal over en ons land vindt hij maar een dooie boel.

Het leukste is zijn vernietigende oordeel over de nieuwbouw die, op dat moment, in Amsterdam tot stand komt. Wij vinden het Centraal Station en het Rijksmuseum, de meesterwerken van Pierre Cuypers, nu prachtige gebouwen. Busken Huet vond het maar niks. Lelijke, ongeïnspireerde architectuur. Dat station bedierf het mooie uitzicht op het IJ en de buurt rond het nieuwe museum, daar zou je je toch voor schamen tegenover bezoekers uit het buitenland. Het is bijna alsof ik mezelf hoor mopperen, als het over moderne bouwsels gaat.

Een ander leuk ding aan het boek is dat het een aanleiding is om, op internet, te gaan zoeken naar al die mooie Italiaanse kunst en architectuur, die Busken Huet beschrijft. Op Wikipedia zijn vaak erg goede foto's te vinden, waar je kunt inzoomen op de kleinste details. Museums als het Uffizi in Florence hebben ook vaak een mooie website, met foto's en soms virtuele rondleidingen.

Zo kwam ik terecht in de beroemde Sixtijnse Kapel, in Rome, met de plafond- en muurschilderingen van Michelangelo. Iedereen kent daar wel details van. De schepping van de mens, bijvoorbeeld, met die handen van God en Adam, die elkaar bijna raken. De kunstenaar heeft de hele schepping uitgebeeld, met daarna de zondeval en nog wat belangrijke Bijbelse gebeurtenissen, tot en met het laatste oordeel.

Busken Huet noemt het, terecht, een groot meesterwerk. Maar wat mij opviel, toen ik het vanuit mijn leunstoel bekeek, was wat een vreemde figuren het eigenlijk zijn. Het is een horde van superzwaar gespierde mensen, met enorme schouders en armen als bodybuilders. Ze staan ook nog eens afgebeeld in vreemde, gedraaide houdingen, die geen normaal mens, vrijwillig aan zou nemen.

Maar het gekste zijn de vrouwen. Die zijn namelijk net zo, bovenmenselijk, gespierd als de mannen. Het lijkt wel alsof Michelangelo een groep, bijna naakte, door zwaar werk gestaalde, arbeiders heeft geschilderd en er, hier en daar, een vrouwenhoofd en een stel borsten op heeft geplakt. Je zou bijna denken dat hij niet wist hoe een vrouwenlichaam eruit zag.

Ik ben niet de eerste die dat opgevallen is. Op het internet kun je allerlei verhalen vinden, over die wonderlijke vrouwen van Michelangelo. En er worden verschillende verklaringen voor gegeven. Een goede samenvatting vind je op artcuriouspodcast.com, eigenlijk een Engelse podcast, dus gesproken woord, maar de hele tekst is er ook te lezen.

Eén theorie is dat Michelangelo homofiel was en daarom zo'n afkeer van vrouwen had, dat hij ze niet kon schilderen. Uitgelegd wordt dat dat onzin is. Hij had helemaal geen hekel aan vrouwen en het is een misvatting om te denken dat hij, als kunstenaar, alleen dingen zou kunnen tekenen of schilderen waartoe hij zich aangetrokken zou voelen. Bovendien, iedereen die homomannen in zijn vriendenkring heeft, weet dat die het vaak heel goed kunnen vinden met vrouwen.

Een andere theorie is dat het, in de tijd van Michelangelo, hij leefde van 1475 tot 1564, onmogelijk zou zijn om vrouwelijke modellen te vinden. Hij zou dus alleen maar mannen, naakt, voor zich hebben kunnen laten poseren en dus die voorbeelden hebben gebruikt, om zijn vrouwen te schilderen. Leuk bedacht, maar niet waar. Er waren in die dagen genoeg vrouwen die het prima vonden om, tegen vergoeding, uit de kleren te gaan.

Een grappige gedachte is dat alle Madonna's en andere heilige vrouwen uit die tijd, waarschijnlijk geschilderd zijn met vrouwen van lichte zeden als model. In de kunst worden die 'courtisanes' genoemd. Letterlijk vertaald is dat een hofdame, maar Wikipedia helpt ons uit de droom: 'Er waren prostituees voor de lagere klassen, in de volksmond hoer genoemd. Voor de hogere klassen waren er courtisanes.'

Aan modellen dus geen gebrek. Michelangelo zal, als beeldhouwer, bovendien, ongetwijfeld studie hebben gemaakt van antieke, Romeinse en Griekse voorbeelden. Die geven een behoorlijk realistische weergave van het menselijk lichaam. Hij wist dus best hoe een vrouw er uitzag en hij was in staat om dat realistisch weer te geven. Dat kun je trouwens zien in zijn schildering van de zondeval. Eva, die samen met Adam uit het paradijs verdreven wordt, ziet er veel vrouwelijker uit dan de andere vrouwenfiguren in de Sixtijnse Kapel.

Gelukkig komt artcuriouspodcast.com ook met een wel aannemelijke verklaring. Ten eerste moeten we niet kijken met onze 21ste eeuwse ogen, maar ons proberen te verplaatsen in de tijd van de schilder. Het schoonheidsideaal was toen anders dan nu. Het mannenlichaam werd als hoogste goed beschouwd. God schiep de mens en dat was, volgens de verhalen, Adam, een man, naar zijn eigen perfecte voorbeeld. De vrouw was iets dat de Schepper pas bedacht toen hij Adam, in zijn eentje, in het paradijs zag zitten kniezen.

Bovendien heeft Michelangelo Bijbelse helden en heldinnen geschilderd. Machtige strijders voor het geloof. Vandaar die supergespierde lichamen, met enorme spierballen. Eva is veel minder gespierd omdat zij een tragische verliezer verbeeldt. Als je het, met die symboliek in je achterhoofd, bekijkt ziet het er veel begrijpelijker uit.

Het boek van Busken Huet is gratis te downloaden bij DBNL.org 


 
De Strip is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 - deel 2 en deel 3 van dit verhaal.
 
Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 en deel 5 van het vorige verhaal.
 
Klik op de tekening voor een grotere weergave. 
 

zondag 3 maart 2024

De Vogelwebcams zijn weer in actie


De vogelliefhebbers
hoef ik niets te vertellen, die weten het al een week. En de mensen die geen moer geven om de natuur zal het ook niet interesseren. Maar misschien is er nog een enkeling die even niet opgelet heeft, of die nog wel een paar tips gebruiken kan. Dus hierbij dan toch het, inmiddels traditionele, jaarlijkse vogel-webcambericht.

De website van onze eigen Vogelbescherming, Beleef de Lente, is sinds vorig weekeinde weer in de lucht. Op dit moment zijn 5, van de beoogde 14, webcams actief. Daarvan zijn er 3 met uilen, die altijd vroeg beginnen met broeden – de bosuil heeft al 3 eieren – de anderen zijn de zeearend, ook een vroege broeder en een camera op de vijver, in de tuin van Vogelbescherming zelf.

Verwacht worden nog de slechtvalk, ooievaar, koolmees, merel en visarend. Er komt een camera op een weiland met weidevogels en dan nog 3 onbekenden. Gierzwaluw misschien, ijsvogel, of kiekendief ? Dat blijft nog een verrassing.

Ik heb ook weer even teruggebladerd, op ons Stripblog, om te zien wat ik er de afgelopen jaren over geschreven heb. Ik keek ook vaak even over de grens, wat heel makkelijk gaat, als je een laptop, of pc hebt met een internetverbinding. Ons land is niet het enige waar, via webcams, naar vogels gekeken wordt. Mijn oudste bericht dateert uit 2011, dat lijkt me wel erg lang geleden. Eens kijken of mijn iets recentere links, van 8 jaar geleden, nog werken.

All about birds, de Amerikaanse site van het Cornell Lab, doet het nog prima. Het lijkt even alsof je eerst ergens lid van moet worden, maar dat kun je wegklikken. Dan verschijnt er een hele reeks webcams, waarvan de actieve bovenaan staan. 

Momenteel zijn dat er 7, met een 'barred owl' – lijkt op onze bosuil – in Indianapolis; een vogelvoerplaats en het nest van een roodstaarthavik in Ithaca, New York; een visarendnest in Montana; een koninklijke albatros in Nieuw Zeeland; een voederplaats in Ontario, Canada en een voederplaats in het tropische Panama.

Op de website van Looduskalender uit Estland lijkt alles ook nog hetzelfde. Maar schijn bedriegt, de oude website werkt niet meer. Na enig doorklikken blijken er toch nog webcams te zijn, waaronder een voederplaats in Saarema. Het bericht eronder meldt dat een andere camera bedolven raakte onder een halve meter sneeuw en daarna niet meer werkte. In Estland was het dus wel echt winter.

De webcam op een Oehoenest doet het wel. In de toelichting staat echter dat het uilenpaar hier vorig jaar niet gebroed heeft. Een andere webcam kijkt uit over een besneeuwd landschap, geen nestelende vogels te zien. Misschien moet ik hier over een maandje nog eens gaan kijken.

Bij Sportsmansparadise  staat nog steeds een hele reeks links naar webcams, maar die lijken geen van allen te werken. Bij de Amerikaanse sites moeten we natuurlijk rekening houden met het tijdsverschil. Toen ik keek was het daar nog nacht. Maar het lijkt me gek om dan alle camera's uit te zetten.

Een website waar ik eigenlijk niets meer van verwachtte, de Duitse Uhu-cam, blijkt verhuisd en uitgebreid. In plaats van 1 webcam, op een steengroeve in de Eifel, hebben ze er nu 4. Op 2 daarvan zag ik ook echt een oehoe die zat te broeden. Verder op deze website veel informatie over verschillende uilensoorten.

Uit nieuwsgierigheid keek ik ook even bij de Britse vogelbescherming, de Britten zijn grote vogelliefhebbers, maar de RSPB, de Royal Society for the Protection of Birds, doet niet aan webcams. De site, van een Britse leverancier van vogelvoer, linkt door naar onze eigen Beleef de Lente, dus daar schieten we ook niet veel mee op. 

Een derde poging, de website van de Wildlife Trusts – een beetje vergelijkbaar met onze provinciale landschappen – is wel een succes. Een hele reeks camera's van verschillende locaties verspreid over Groot-Brittannië. Niet alles werkt en nog niet overal wordt gebroed, maar ik zag al kerkuilen in hun nestkast, in Dorset, en drieteenmeeuwen – 'kittiwakes' in het Engels – op een richel, in de gevel van een groot gebouw, in Newcastle. Een site om in de gaten te houden.

 

 
De Strip is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 en deel 2 van dit verhaal.
 
Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 en deel 5 van het vorige verhaal.
 
Klik op de tekening voor een grotere weergave.